Dziewczyna, która chciała się zemścić - Anders Roslund & Börge Hellström

Tytuł oryginału: Box 21

Tłumaczenie: Beata Walczak-Larsson

Stron: 463

Wydawnictwo: Albatros

Dziewczyna, która chciała się zemścić (jakaś larssonowska moda nadawania tytułów?) to kolejna pozycja spod znaku 'skandynawski kryminał'. Nie jest to jednak schematyczna powieść kryminalna jakich wiele, autorzy wykorzystali dość trudną tematykę i w książce można znaleźć wszystko, co najgorsze: przemoc, okrucieństwo, handel kobietami, narkotyki, śmierć.

Lydia przed trzema laty przyjechała do Szwecji przekonana, że czeka ją dochodowa praca. Zostaje sprzedana do domu publicznego, gdzie każdego dnia jest gwałcona, bita i upokarzana. Dziewczyna naraża się swojemu 'opiekunowi' i skatowana trafia do szpitala. Obiecuje sobie, że to się musi skończyć, że nigdy więcej nie dopuści do podobnej sytuacji. Układa plan, a w jego realizacji pomaga jej przyjaciółka, która dostarcza do szpitala broń i materiał wybuchowy. Lydia zamyka się w prosektorium i bierze zakładników, żądając tylko jednej rzeczy. Podaje nazwisko i domaga się, aby ta osoba pojawiła się tu jak najszybciej. Sprawę prowadzi Ewert Grens, policjant z dużym doświadczeniem, który jednocześnie zajmuje się śledztwem dotyczącym Langa, który dopiero wyszedł z więzienia i już zdążył popełnić kolejne przestępstwo. Grens pragnie się na nim zemścić, a osobiste pobudki nie pozwalają mu myśleć racjonalnie.

Dziewczyna, która chciała się zemścić nie jest typowym kryminałem ze zwłokami i inteligentnym śledczym, który umiejętnie prowadzi śledztwo, aż w końcu dzięki dedukcji i obciążającym dowodom łapie zwyrodniałego mordercę. Nie, w tej książce nie odnajdziemy podobnego schematu, wręcz przeciwnie. Nie ma zawiłej intrygi kryminalnej, winowajca jest znany od samego początku, rozwój akcji dość przewidywalny, policjant zajmujący się sprawą nie wzbudza sympatii, a zakończenie pozostawia pewien niesmak i niezadowolenie. Brzmi mało zachęcająco, prawda? Otóż pozory mogą mylić, już wyjaśniam. Historia nie opiera się wyłącznie na jednym wątku, mamy tu jakby trzy odrębne historie, ale to sytuacja Lydi jest głównym tematem, a reszta to tylko tło, aby nie było zbyt monotonnie. Tak naprawdę nie potrzeba zagadek i nieoczekiwanych zwrotów akcji, aby zaintrygować czytelnika. Książka i bez tego potrafi trzymać w napięciu i wywołać emocje, począwszy od współczucia, poprzez niedowierzanie, irytację, a kończąc na wzburzeniu. Sprawca całego zamieszania jest zarazem ofiarą i trudno kibicować policji, a prowadzący śledztwo okazał się po prostu łajdakiem. Strasznie mnie irytowała ta postać i nie mogę go nazwać bohaterem pozytywnym, kierował się swoim widzimisię, po drodze chyba zgubił sumienie, a chcąc być wierny swojemu przyjacielowi, spartolił robotę. W tym przypadku relacje dobry-zły okazują się dość dyskusyjne i nie można z emfazą powiedzieć, że morderca to wredna szuja i dobrze, że dostał za swoje.

Głównym motywem Dziewczyny, która chciała się zemścić jest handel ludźmi. Słyszy się historie, że młode dziewczyny wyjeżdżają za pracą wiedzione obietnicami, a kończą w jakieś melinie zmuszane do prostytucji. I taki obrazek jest właśnie przedstawiony w tej książce, dosadnie i brutalnie. Autorzy skrupulatnie się przygotowali do napisania powieści, wcześniej zaznajamiając się z rozmowami z wykorzystywanymi kobietami i przesłuchując protokoły z posiedzeń sądowych. Bohaterowie książki są oczywiście fikcyjni, ale sama historia nie jest wyssana z palca, Dziewczynę, która chciała się zemścić można potraktować w pewnym stopniu jako reportaż o handlu żywym towarem. Ten cały wątek sensacyjny był tłem, może nawet pretekstem, by przedstawić problem, o którym się nie mówi i z którym nie da się wygrać. Książka pokazuje, że ta machina cały czas jest napędzana i nie można tego zatrzymać. Polecam przeczytać posłowie, tam autorzy również sporo wyjaśniają.

Pojawia się też wątek narkomanii, wyraźnie widać, jak szybko narkotyki niszczą życie i to nie tylko osoby uzależnionej, ale również jej rodziny, która nie jest w stanie pomóc. Albo jeszcze wątek policjanta, który ma swoją obsesję i za wszelką cenę pragnie wsadzić za kratki człowieka, którego oskarża o swoją osobistą tragedię. Bez wątpienia to jednak handel ludźmi robi tu największe wrażenie. Na pewno nie warto się kierować porównaniami do Larssona, czy Mankella i jeśli liczycie na kryminalne zagadki i tym podobne szmery-bajery, to możecie się poczuć rozczarowani. Dziewczyna, która chciała się zemścić to bardzo sugestywna, pełna realizmu historia o młodych dziewczynach, których marzenia o lepszym życiu pryskają, jak tylko zamkną się za nimi drzwi burdelu. Trudno ocenić książkę w kategorii dobra-kiepska, ale na pewno daje do myślenia.